co to jest dyzartria | jakie choroby mogą spowodować dyzartrię| ćwiczenia logopedyczne
Dyzartria
Definicja dyzartrii
Dyzartia to zespół zaburzeń oddechowo-fonacyjno-artykulacyjno-prozodycznych. Najprościej mówiąc, w dyzartrii trudności w mówieniu mają podłoże:
- w problemach z prawidłowym oddychaniem, kiedy oddech jest słaby, niestabilny, nieskoordynowany z mową;
- podczas tworzenia dźwięku w krtani, kiedy powietrze napotykając na więzadła głosowe powinno utworzyć podstawowy dźwięk;
- w prawidłowym ukształtowaniu dźwięku, który po wytworzeniu go w krtani powinien napotkać szereg przeszkód takich jak podniebienie miękkie, szczelina lub zwarcie między językiem a podniebieniem twardym, zębami czy wargami, tworząc głoskę – czyli pojedynczy najmniejszy dźwięk mowy. Wszelkie trudności w funkcjonowaniu mięśni, ubytki czy porażenia nerwów mogą deformować głoski, powodując niemożności ich utworzenia lub ich zniekształcenie;
- prozodyczne, czyli akcentowe, kiedy nie da się odpowiednio ustawić głosu na wysokim lub niskim poziomie, by wypowiedź była melodyjna i wyrażała konkretne emocje i nastawienie znaczeniowe wypowiedzi.
Trudności te mogą występować łącznie lub mogą być izolowane. Dyzartrii może towarzyszyć m.in. afazja lub dysfagia
Jakie choroby mogą spowodować dyzartrię?
Najczęściej z dyzartrią spotykamy się:
- po udarach mózgu;
- po urazach mózgu (np. po wypadku komunikacyjnym);
- w chorobach neurozwyrodnieniowych, które utrudniają i osłabiają pracę mięśni, w tym oddechowych czy artykulacyjnych;
- po operacjach;
- po chorobach w okolicy tworzenia głosu i dźwięków mowy np. Covid 19,
- po operacje onkologicznych czy laryngologicznych;
- po wypadkach;
- w stanach, w których mamy obniżone lub podwyższone napięcie mięśni okolicy tworzenia głosu i mowy, a także mięśni oddechowych.
Jakie są metody pracy neurologopedy w terapii dyzartrii?
- ćwiczenia artykulacyjne np. metoda fonetyczna i przekształceń fonetycznych
- ćwiczenia oddechowe, aktywizujące przeponę,
- trening oddechowy,
- ćwiczenia zwiększające siłę mięśni oddechowych,
- ćwiczenia emisji głosu,
- ćwiczenia mięśni narządów artykulacyjnych i mięśni oddechowych,
- ćwiczenia na bazie odpowiednio dobranych artykulacyjnie tekstów,
- ćwiczenia prozodyczne,
- elektrostymulacja logopedyczna,
- taping logopedyczny, czyli plastrowanie elastycznymi taśmami.
Przeczytaj na temat innych zaburzeń logopedycznych po uszkodzeniu układu nerwowego, tj. afazja i dysfagia. Zapraszamy również do odwiedzenia naszego bloga neurologopedycznego, a w szczególności do kategorii:
