co to jest dysfagia | choroby | objawy zaburzeń połykania | metody pracy logopedycznej
Dysfagia
Dysfagia to inaczej zaburzenia połykania. Proces połykania ma kilka faz:
- faza preoralna
- faza ustna (przygotowawcza i transportowa)
- gardłowa
- przełykowa
Zaburzenia połykania (czyli trudność lub wręcz niemożność jedzenia czy picia w sposób, jaki robi to większość z nas) są nie tylko niebezpieczne i prowadzą do niedożywienia, ale też prowadzą do wykluczenia społecznego. Dysfagii mogą towarzyszyć inne zaburzenia logopedyczne, jest to najczęściej dyzartria.
Dysfagia – jakie choroby mogą ją spowodować?
Zaburzenia połykania mogą się pojawić:
- po udarach mózgu,
- po urazach układu nerwowego (np. po wypadku komunikacyjnym),
- w chorobach neurozwyrodnieniowych, takich jak np. choroba Parkinsona, miastenia, stwardnienie rozsiane, SLA, otępienia różnego typu
- po operacjach neurochirurgicznych,
- po operacjach laryngologicznych, szczególnie u Pacjentów onkologicznych (np. resekcja języka),
- w zaburzeniach psychiatrycznych,
- choroby w obrębie gardła lub przełyku,
- po COVID-19.
Dysfagia – objawy
Jeżeli objawy pojawiają się nagle np. po udarze, najczęściej Pacjenci są kierowani w szpitalu na diagnostykę zaburzeń połykania. Jednak w innych przypadkach, sytuacje, które powinny zaniepokoić i skłonić do diagnozy to:
- problemy z przełknięciem,
- rezygnowanie z niektórych pokarmów, konsystencji,
- niezaplanowane chudniecie,
- problemy z jedzeniem różnych konsystencji na raz (np. rosół z makaronem),
- kaszel w trakcie lub po jedzeniu, (też gdy pojawia się po zmianie pozycji np. gdy osoba po obiedzie próbuj się położyć),
- rezygnacja z jedzenia w towarzystwie innych osób np. w restauracji.
Metody pracy logopedy w terapii dysfagii
Wyróżniamy trzy metody terapii logopedycznej w dysfagii
- metody restytucyjne – czyli ćwiczenia logopedyczne w dysfagii usprawniające mięśnie obszaru ustno-twarzowo-gardłowego, które nieprawidłowo funkcjonując, przyczyniają się do trudności w połykaniu. Oprócz masaży i ćwiczeń mięśniowo-funkcjonalnych, dobrze sprawdza się tu elektrostymulacja i plastrowanie elastycznymi taśmami opracowywanych okolic,
- metody adaptacyjne – modyfikacja konsystencji i sposobu podawania posiłków,
- metody kompensacyjne – dostosowanie postawy ciała i nauka specjalnych technik połykania, w celu zmniejszenia ryzyka aspiracji.
Przeczytaj na temat innych zaburzeń logopedycznych po uszkodzeniu układu nerwowego, tj. afazja i dyzartria. Zapraszamy również do odwiedzenia naszego bloga neurologopedycznego, a w szczególności do kategorii:
