Co to jest dysfagia?

Dysfagia to inaczej zaburzenia połykania. Połykanie ma kilka faz:

• faza preoralna
• faza ustna (przygotowawcza i transportowa)
• gardłowa
• przełykowa

Zaburzenia połykania, czyli trudność lub wręcz niemożność jedzenia czy picia w sposób, jaki robi to większość z nas, jest nie tylko niebezpieczne i prowadzi do niedożywienia, ale też prowadzi do wykluczenia społecznego. Dysfagii mogą towarzyszyć inne zaburzenia logopedyczne, a najczęściej dyzartria.

---

Dysfagia – jakie choroby mogą ją spowodować?

Zaburzenia połykania mogą się pojawić:

• po udarach mózgu,
• po urazach układu nerwowego (np. po wypadku komunikacyjnym)
• w chorobach neurozwyrodnieniowych, takich jak np. choroba Parkinsona, miastenia, stwardnienie rozsiane, SLA, otępienia różnego typu
• po operacjach neurochirurgicznych
• po operacjach laryngologicznych, szczególnie u Pacjentów onkologicznych (np. resekcja języka)
• w zaburzeniach psychiatrycznych
• choroby w obrębie gardła lub przełyku
• po COVID-19

Dysfagia – objawy

Jeżeli objawy pojawiają się nagle np. po udarze, najczęściej Pacjenci są kierowani w szpitalu na diagnostykę zaburzeń połykania. Jednak w innych przypadkach, sytuacje, które powinny zaniepokoić i skłonić do diagnozy to:

• problemy z przełknięciem
• rezygnowanie z niektórych pokarmów, konsystencji
• niezaplanowane chudniecie
• problemy z jedzeniem różnych konsystencji na raz (np. rosół z makaronem)
• kaszel w trakcie lub po jedzeniu, szczególnie, gdy pojawia się po zmianie pozycji np. gdy osoba po obiedzie próbuj się położyć
• rezygnacja z jedzenia w towarzystwie innych osób np. w restauracji

Metody pracy logopedy w terapii dysfagii

Wyróżniamy trzy metody terapii logopedycznej w dysfagii

• metody restytucyjne – czyli ćwiczenia logopedyczne usprawniające mięśnie obszaru ustno-twarzowo-gardłowego, które nieprawidłowo funkcjonując przyczyniają się do trudności w połykaniu. Oprócz masaży i ćwiczeń mięśniowo-funkcjonalnych, dobrze sprawdza się tu elektrostymulacja i plastrowanie elastycznymi taśmami opracowywanych okolic
• metody adaptacyjne – modyfikacja konsystencji i sposobu podawania posiłków
• metody kompensacyjne – dostosowanie postawy ciała i nauka specjalnych technik połykania, w celu zmniejszenia ryzyka aspiracji

---

Przeczytaj więcej na temat innych zaburzeń logopedycznych po uszkodzeniu układu nerwowego, tj. afazja i dyzartria